Βιώσιμη λειτουργία και ανάπτυξη
Το Πανεπιστήμιο Πατρών ως το ίδρυμα που εδράζεται στη μεγαλύτερη πανεπιστημιούπολη στην Ελλάδα με τους περισσότερους πράσινους χώρους και με Τμήματα που θεραπεύουν με υπεύθυνο επιστημονικό τρόπο περιβαλλοντικά ζητήματα έχει να επιδείξει υψηλό δείκτη ευαισθητοποίησης σε θέματα ορθής και αποδοτικής περιβαλλοντικής διαχείρισης. Παρακολουθεί, καταγράφει, αναλύει και αποφασίζει σχετικές δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος προς όφελος όχι μόνο της πανεπιστημιακής, αλλά και της τοπικής κοινότητας και συντάσσει υπεύθυνες και εφαρμοστέες περιβαλλοντικές πολιτικές.
Χαρακτηριστικά, η Σύγκλητος στην υπ’ αριθ. 174/10.9.2020 συνεδρίασή της, αφού έλαβε υπόψη την εισήγηση του Πρύτανη, αποφάσισε ομόφωνα τη συγκρότηση της Επιτροπής Αειφόρο-Πράσινο Πανεπιστήμιο. Η Επιτροπή εργάζεται συστηματικά για την προώθηση και τον συντονισμό συνεκτικών δράσεων υπό την ομπρέλα ενός «Αειφόρου Πράσινου» Πανεπιστημίου. Οι δράσεις αυτές καταγράφονται αναλυτικά και κωδικοποιούνται με βάση τους συναφείς στόχους των 17 Βιώσιμων Στόχων Ανάπτυξης στην αναφορά «Αειφόρο Πανεπιστήμιο Πατρών και Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης». Συνοπτικά, λαμβάνουν ήδη χώρα δράσεις όπως:
- Η υιοθέτηση λύσεων κυκλικής οικονομίας με την προώθηση πρακτικών επαναχρησιμοποίησης πόρων, όπως χαρακτηριστικά είναι η ανακατασκευή υπολογιστών μέσω της χρήσης ανοικτού λογισμικού, η ελεύθερη διάθεση υλικών σε τρίτους για την αξιοποίηση τους, κ.α.
- Η υιοθέτηση πολιτικών ολιστικής εκμετάλλευσης των υπαίθριων εκτάσεων του, με πλήρη αξιοποίηση του ελαιώνα του για την παραγωγή ελαιόλαδου, την κλάδευση και εκμετάλλευση της ξυλείας του, αλλά και τη συνεργασία με νεοφυή επιχείρηση για την αξιοποίηση των αγροτικών του απορριμάτων.
- Η περιβαλλοντική αναβάθμιση κτιρίων και υποδομών μέσω στοχευμένων δράσεων μείωσης της κατανάλωσης πόρων, ώστε να ελαχιστοποιείται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ήδη πέντε κτίρια είναι ενεργειακά αναβαθμισμένα, ενώ δύο ακόμη έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Οικονομώ-Εξοικονομώ.
- Η προώθηση νέων πηγών ενέργειας, όπως η ηλεκτρική για αυτοκινούμενα οχήματα, με την εγκατάσταση σταθμών φόρτισης, αλλά και η επανάχρηση πηγών ενέργειας μέσω ειδικών φορτιστών.
- Η ανάπτυξη μηχανισμών παρακολούθησης της κατανάλωσης ενέργειας και η λήψη αποφάσεων -σε άμεσο χρόνο- για τον εξορθολογισμό της, αλλά και μηχανισμών μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος για τις μετακινήσεις υλικού και προσωπικού της ευθύνης του. Η πρόοδος του Πανεπιστημίου καταγράφεται και επικοινωνείται μέσα από επιστημονικές δημοσιεύσεις ομότιμης κρίσης, όπως Vrachni A, Christogerou A, Thomopoulos GA, Marazioti C, Angelopoulos GN. Carbon Footprint of the University of Patras in Greece: Evaluating Environmental Culture and Campus’ Energy Management towards 2030. Pollutants. 2022; 2(3):347-362.
- Η προώθηση της ανακύκλωσης πόρων, όπως χαρακτηριστικά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, χαρτιού, πλαστικού, μελανιών, μπαταριών, κ.α., μέσω συνεργασιών με την τοπική αυτοδιοίκηση και κοινωφελείς εταίρους, αλλά και της χρήσης πράσινων/οικολογικών υλικών καθαριότητας.
- Η συνεχής αναθεώρηση του χάρτη της πανεπιστημιούπολης με στόχο την πράσινη χωροθέτηση (όπως το νέο περιαστικό πάρκο), τις φυτεύσεις και μεταφυτεύσεις δέντρων, τον σχεδιασμό πράσινων διαδρομών για πεζούς και ποδηλάτες, την προμήθεια ηλεκτρικών και συμβατικών ποδηλάτων, τη δημιουργία βάσης στάθμευσης και συστήματος φόρτισης με χρήση φωτοβολταϊκών, κ.α. ώστε να παρέχεται ποιοτική διαβίωση, άθληση και αναψυχή σε όλα τα μέλη της κοινότητας.
- Η ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων, όπως των ομβρίων υδάτων για την αποφυγή διάβρωσης του εδάφους, την αντικατάσταση του δικτύου ύδρευσης για την αναβάθμιση της ποιότητας και τη μείωση απωλειών, την επεξεργασία των υγρών λυμάτων ώστε να ελαχιστοποιείται το ρυπαντικό φορτίο που καταλήγει στον Πατραϊκό Κόλπο και την άρδευση των χώρων πρασίνου του Πανεπιστημίου Πατρών από επεξεργασμένα υγρά λύματα.
Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο https://green.upatras.gr
Κοινωνικά υπεύθυνη λειτουργία και βιώσιμες προμήθειες
Tο Πανεπιστήμιο αξιοποιεί όλον τον ζωτικό χώρο που παρέχει η εθνική και κοινοτική νομοθεσία για την στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας, ειδικά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ούτως ώστε να υπάρχουν βιώσιμοι όροι εργασίας σε περιφερειακό επίπεδο και να μειώνεται το ανθρακικό αποτύπωμα από περιττές μεταφορές προϊόντων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης στην στήριξη της νεανικής, νεοφυούς και καινοτόμου επιχειρηματικότητας, ειδικότερα όταν οι δραστηριότητες της συμβάλλουν στην αναδιοργάνωση του πρωτογενούς τομέα.
Παράλληλα, το Πανεπιστήμιο φροντίζει ώστε να αξιοποιουνται προς όφελος των κοινωνικά και οικονομικά δοκιμαζόμενων πολιτών της περιοχής μερίδες φαγητού που περισσεύουν σε ημερήσια βάση από τη διανομή της Φοιτητικής Εστίας. Μονάδες του Ιδρύματος, όπως η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης, λαμβάνουν πρωτοβουλίες, όπως ο ανταλλακτικός πάγκος βιβλίων, για τη συλλογή τροφίμων που διατίθενται υπεύθυνα σε κοινωνικές δομές.
Επιπλέον, το Πανεπιστήμιο Πατρών προωθεί έντονα τη βιωσιμότητα μέσω των διαφόρων πρακτικών προμηθειών του. Συνιστάται στο προσωπικό προμηθειών του Πανεπιστημίου καθώς και στο διδακτικό προσωπικό, τους επιστήμονες, το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό να λαμβάνουν υπόψη την κοινωνική ευημερία και υγεία καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Από αυτή την άποψη, το Πανεπιστήμιο συνιστά και υποστηρίζει σθεναρά μια σειρά από δραστηριότητες όπως:
- Η αγορά επαναφορτιζόμενων μπαταριών αντί για μπαταρίες μιας χρήσης για την ελαχιστοποίηση της σπατάλης. Το Πανεπιστήμιο παρέχει επίσης πολλά σημεία ανακύκλωσης μπαταριών.
- Συνιστάται η χρήση ενεργειακά αποδοτικών λαμπτήρων και προϊόντων φωτισμού.
- Το Πανεπιστήμιο υποστηρίζει την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης χαρτιού και της εκτύπωσης, ενώ συνιστάται η χρήση ανακυκλώσιμου χαρτιού.
- Οι υπηρεσίες τροφοδοσίας και οι φοιτητικές καντίνες θα πρέπει να ελαχιστοποιούν τη σπατάλη τροφίμων και να φροντίζουν ανάλογα με τη ζήτηση.
- Τα σώματα κλιματισμού και θέρμανσης που αγοράζονται πρέπει να είναι φιλικά προς το περιβάλλον.
- Σε όλες τις αγορές εξοπλισμού, το Πανεπιστήμιο συμβουλεύει θερμά τους χρήστες του να λαμβάνουν υπόψη τη διάρκεια ζωής του προϊόντος.
